Сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх талаар санал солилцлоо

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхийн санаачилсан “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөн, “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдлыг хангах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” УИХ-ын 36 дугаар тогтоолыг хэрэгжүүлэх хүрээнд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн дэд сайд М.Ганхүлэг, Ерөнхийлөгчийн Үйлдвэр, үйлчилгээний бодлогын зөвлөх бөгөөд Хүнсний төсөл, хөтөлбөр хариуцсан албаны дарга Ч.Даваабаяр нар хүнсний үйлдвэрүүдэд ажиллаж байна.

Энэ ажлын эхлэл болгож өдгөө 65 жилийн түүхтэй хүнсний ууган үйлдвэр “Сүү ХК-ийн үйл ажиллагаа танилцлаа. Тус компани 2500 бэлтгэн нийлүүлэгч буюу малчин, фермерүүдээс сүүгээ авч 500-600 ажилтны тусламжтайгаар бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, 4200 харилцагч буюу дэлгүүрээр дамжуулж, хэрэглэгчдэд бүтээгдэхүүнээ нийлүүлж байна.

Нийт 7000 хувьцаа эзэмшигчтэй бөгөөд 2022 онд түүхэндээ байгаагүй хамгийн их хэмжээний буюу 21.2 сая литр сүү авч, 2500 бэлтгэн нийлүүлэгчдэд 27.8 тэрбум төгрөгийн орлого оруулжээ.

Эрдэнэт хот, Хэнтий аймгийн Батширээт суманд сүү, сүүн бүтээгдэхүүн боловсруулах үйлдвэртэй. Энэ хоёр үйлдвэр улирлын чанартай, сүүний гарц сайн зуны 3 сарын турш ажилладаг бөгөөд энэ хугацаанд Батширээт сумаас л гэхэд 800 сая төгрөгийн сүү худалдан авч, 100 малчин өрхийг 3 сарын турш, сар бүр 2 сая төгрөгийн орлоготой болгосон байна.

Тус компани эртнээс уламжлан ирсэн сүү, сүүн бүтээгдэхүүний соёлыг сэргээж, түгээн дэлгэрүүлж, хамгаалах зорилготой, цаашлаад “Монгол сүүгээр дэлхийг ундаалах” алсын хараатайгаар ажиллаж байгаа юм байна. Энэ ч учраас өнгөрсөн онд Сэлэнгэ аймгийн Мандал суманд эрчимжсэн мал аж ахуйн чиглэлээр 500 үхэртэй ферм байгуулжээ. Шинэ Зеланд улс Дорноговь, Өмнөговь хоёр аймагтай тэнцэхүйц газар нутагтай, 3 сая үхэртэй атлаа дэлхийн сүүний хэрэглээний 60 хувийг хангадаг. Тиймээс эрчимжсэн аж ахуйг биотехнологи, генетикийн түвшинд хөгжүүлж, Монгол Улсаа хоёрдогч Шинэ Зеланд болох томоохон амбицтай ажиллаж байгаагаа гүйцэтгэх захирал М.Болод танилцууллаа.

Монголд сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч 206 үйлдвэр, цех, 77 хөргөлтийн төв үйл ажиллагаа явуулж байна. Үүнээс 36 үйлдвэр нь жилийн дөрвөн улирлын турш тогтмол үйл ажиллагаа явуулж, нийт сүүний хэрэглээний 54 хувийг дотооддоо үйлдвэрлэж байна. Харин “Сүү” ХК нийт үйлдвэрлэлийн 50-60 хувийг дангаараа үйлдвэрлэдэг.

Манай улс “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд ойрын таван жилдээ сүү, сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээгээ дотооддоо бүрэн хангаж, экспортлогч орон болох зорилт тавьж, салбар яамнаас бусад холбогдох төрийн байгууллагууд, хувийн хэвшил, мэргэжлийн холбоодтой нягт хамтран ажиллаж байна. Энэхүү уулзалтаар УИХ-аас баталсан 36 дугаар тогтоолын хүрээнд сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэхэд хэрхэн хамтран ажиллах талаар харилцан санал солилцсон юм.